အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး (ေဒါက္တာ ျပည့္ျဖိဳးေအာင္)

အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါဟာ ကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါ(Infectious Disease) ျဖစ္ျပီး

အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္(Hepatitis B Virus) ဆိုတဲ့ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ေၾကာင့္ျဖစ္ပြားပါတယ္။

ကမာၻ႔လူဦးေရ ရဲ့သုံးပုံတစ္ပုံ - သန္းေပါင္း ၂ေထာင္(2 Billions Population) ဟာ ဒီေရာဂါပိုး ကူးစက္

ဝင္ေရာက္ခံရဖူး ျပီးေတာ့ အဲဒီထဲက သန္းေပါင္း၃၅၀(350 Millions) ဟာ လက္ရွိ ေရာဂါပိုး သယ္ေဆာင္

သူေတြအေနနဲ႕ရွိပါတယ္။ တရုတ္နဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသဟာ ဒီေရာဂါကူးစက္မႈႏႈန္းျမင့္မားျပီး ဒီေဒသ

ေန လူဦးေရထက္ဝက္ေက်ာ္ဟာ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ပိုး ကူးစက္ဝင္ေရာက္ခံရဖူးျပီး လူဦးေရရဲ့

၈ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာေရာဂါပိုး သယ္ေဆာင္ျဖန္႕ျဖဴးသူအေနနဲ႕ရွိပါတယ္။


ႏွစ္စဥ္ ကမာၻအဝွမ္း လူ ၁သန္းဟာ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အသည္းေျခာက္

ေရာဂါ(Cirrhosis) နဲ႕ အသည္းကင္ဆာေရာဂါ(Hepatocellular Carcinoma) ေတြေၾကာင့္ အသက္ဆုံးရွုံး

ေနၾကရပါတယ္ ... တစ္နည္း ... ဒီဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ စကၠန္႕ ၃၀တိုင္းမွာ လူတစ္ေယာက္ႏႈန္း ေသဆုံး

ေနၾကရတာျဖစ္ျပီး အထူးသျဖင့္ အာရွ၊ အာဖရိက နဲ႕ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာပိုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။

 





အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈ "ဒီေရာဂါဟာ မျဖစ္ခင္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္လို႕ရတဲ့ေရာဂါ(Preventable Disease) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါး

မွာေတာ့ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကာကြယ္နည္းမ်ားအနက္က အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ

ေရာဂါကာကြယ္ေဆး(Hepatitis B Vaccine) နဲ႕ပတ္သက္ျပီး သိသင့္သိထိုက္တဲ့အေျခခံက်တဲ့အခ်က္ေတြ

ကိုပဲ အဓိကထား ေဆြးေႏြးသြားပါမယ္။


အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကာကြယ္ေဆးဆိုတာ



အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး(Hepatitis B Vaccine) ဆိုတာ အသည္းေရာင္အသားဝါ

ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးရဲ့ အျပင္ဖက္ဆုံးအခြံရဲ့မ်က္ႏွာျပင္မွာရွိတဲ့ ပဋိလံႈ႕ပစၥည္း ေခၚ ပ႐ိုတင္းတစ္မ်ိဳး(Hepatitis B

Surface Protein or Hepatitis B Surface Antigen) ကို ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ ကိုယ္ခံအားစနစ္(Immune System)

က မွတ္မိသိရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ ထိုးေဆးပါ။ လက္ေမာင္း၊ ကေလးငယ္ေတြမွာဆိုရင္ ေပါင္မွာရွိတဲ့

ႂကြက္သားထဲကို(Intramuscular Injection) ထိုးရပါတယ္။
 







ဘယ္လိုကာကြယ္သလဲ


အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္(Hepatitis B Virus) ရဲ့ အျပင္ဖက္ဆုံးမ်က္ႏွာျပင္ မွာရွိတဲ့

ပဋိလံႈ႕ပစၥည္း(Hepatitis B Surface Antigen or HBsAg) ျဖစ္တဲ့ ပ႐ိုတင္းကို လူကို ဒုကၡမေပးႏိုင္ေအာင္

နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႕ ဖန္တီး ျပဳျပင္ ျပီးထုတ္လုပ္ထားတဲ့ကာကြယ္ေဆးကို ခႏၶာကိုယ္ထဲထိုးသြင္းလိုက္တဲ့အခါ

လူ႕ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ ေရာဂါကာကြယ္မႈစနစ္က အဲဒီပ႐ိုတင္းကိုမွတ္မိသိရွိသြားပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ

အစကတည္းက သဘာဝအေလ်ာက္မရွိဘဲ က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာတဲ့ ပစၥည္းကိုတိုက္ထုတ္ဖို႕

လူ႕ခႏၶာကိုယ္ကေန သူနဲ႕သင့္ေတာ္ရာပဋိပစၥည္း(Antibody) လို႕ေခၚတဲ့ ပ႐ိုတင္းေတြကိုထုတ္ေပး

ပါတယ္။ အဲဒီ ပဋိပစၥည္းေတြဟာ ခုနကက်ဴးေက်ာ္လာတဲ့ ျပင္ပကပစၥည္း(Antigen) ေတြကို ပူးကပ္

ဖ်က္ဆီးပစ္ပါတယ္။


ဖ်က္ဆီးပစ္စရာေရာဂါပိုးေတြ မရွိေတာ့တဲ့ေနာက္မွာလည္း ကိုယ္ခံစြမ္းအားပဋိပစၥည္းေတြဟာ ေသြးေၾကာ

ထဲမွာ ဆက္လက္ျပီး ရွိေနၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ဝင္ေရာက္

ဖူးတဲ့သူေတြမွာ ေရာဂါပိုးလုံးဝေပ်ာက္ကင္းသြားေပမယ့္ ေသြးစစ္ၾကည့္ လိုက္ရင္ HBs Antibody

ကေတာ့ ဆက္လက္ရွိေနတာပါ။




ဘယ္လိုကာကြယ္သလဲ


အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္(Hepatitis B Virus) ရဲ့ အျပင္ဖက္ဆုံးမ်က္ႏွာျပင္ မွာရွိတဲ့

ပဋိလံႈ႕ပစၥည္း(Hepatitis B Surface Antigen or HBsAg) ျဖစ္တဲ့ ပ႐ိုတင္းကို လူကို ဒုကၡမေပးႏိုင္ေအာင္

နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႕ ဖန္တီး ျပဳျပင္ ျပီးထုတ္လုပ္ထားတဲ့ကာကြယ္ေဆးကို ခႏၶာကိုယ္ထဲထိုးသြင္းလိုက္တဲ့အခါ

လူ႕ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ ေရာဂါကာကြယ္မႈစနစ္က အဲဒီပ႐ိုတင္းကိုမွတ္မိသိရွိသြားပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ

အစကတည္းက သဘာဝအေလ်ာက္မရွိဘဲ က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာတဲ့ ပစၥည္းကိုတိုက္ထုတ္ဖို႕

လူ႕ခႏၶာကိုယ္ကေန သူနဲ႕သင့္ေတာ္ရာပဋိပစၥည္း(Antibody) လို႕ေခၚတဲ့ ပ႐ိုတင္းေတြကိုထုတ္ေပး

ပါတယ္။ အဲဒီ ပဋိပစၥည္းေတြဟာ ခုနကက်ဴးေက်ာ္လာတဲ့ ျပင္ပကပစၥည္း(Antigen) ေတြကို ပူးကပ္

ဖ်က္ဆီးပစ္ပါတယ္။


ဖ်က္ဆီးပစ္စရာေရာဂါပိုးေတြ မရွိေတာ့တဲ့ေနာက္မွာလည္း ကိုယ္ခံစြမ္းအားပဋိပစၥည္းေတြဟာ ေသြးေၾကာ

ထဲမွာ ဆက္လက္ျပီး ရွိေနၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ဝင္ေရာက္

ဖူးတဲ့သူေတြမွာ ေရာဂါပိုးလုံးဝေပ်ာက္ကင္းသြားေပမယ့္ ေသြးစစ္ၾကည့္ လိုက္ရင္ HBs Antibody

ကေတာ့ ဆက္လက္ရွိေနတာပါ။




" ျပင္ပမွဝင္ေရာက္လာေသာ ပဋိလံႈ႕ပစၥည္း(Antigen) မ်ားအား ကိုယ္ခံအားစနစ္(Immune System) ရွိဆဲလ္မ်ားက မွတ္သားပုံ၊ ၄င္းတို႕ကိုျပန္လည္တိုက္ထုတ္ရန္ ပဋိပစၥည္း(Antibody) မ်ားကို ေသြးေၾကာထဲသို႕ ထုတ္လႊတ္ေပးပုံ "ကာကြယ္ေဆးထိုးထားတဲ့သူေတြနဲ႕ ပထမတစ္ၾကိမ္ေရာဂါပိုးဝင္ေရာက္ျပီး ေပ်ာက္ကင္းသြားတဲ့သူေတြမွာ

ေနာက္တစ္ခါ အဲဒီ ပဋိလံႈ႕ပစၥည္း(Antigen) နဲ႕ အလားသ႑န္တူတဲ့အရာေတြ (ဥပမာ။ ။အသည္းေရာင္

အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး) ဝင္ေရာက္လာတဲ့အခါ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္က ခ်က္ခ်င္းမွတ္မိသိရွိေနတဲ့အတြက္

က်ဴးေက်ာ္လာတဲ့ရန္သူေတြကိုတိုက္ထုတ္ဖို႕ ယခင္တစ္ခါကထုတ္ဖူးျပီးသား ပဋိပစၥည္းေတြကို ခ်က္ခ်င္း

ထုတ္ေပးပါတယ္။ ထြက္လာတဲ့ ပဋိပစၥည္း(Antibody) ေတြရဲ့ တိုက္ခိုက္ ဖ်က္ဆီးမႈ(Antigen-antibody

Reactions) ေၾကာင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ ေသေၾကပ်က္စီးကုန္ျပီး အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါ

ျဖစ္တဲ့အဆင့္ကို မေရာက္ရွိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။


ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ပဋိပစၥည္းေတြဟာ အခ်ိန္ကာလၾကာျမင့္လာတာနဲ႕အမွ် တျဖည္းျဖည္းနည္းပါးသြား

ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္(Immune System) ကေတာ့ ေရာဂါပိုးကို ဆက္လက္မွတ္မိသိရွိ

ေနျပီး ေနာက္တစ္ခါေရာဂါပိုးဝင္ေရာက္လာရင္ လိုအပ္တဲ့ပဋိပစၥည္းေတြ ထပ္မံထုတ္ေပးဖို႕ အသင့္ျဖစ္ေန

ပါတယ္။

ဘယ္လိုအခ်ိန္အပိုင္းအျခားမွာ ထိုးမလဲ


ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္တိုင္းဟာ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီေရာဂါပိုး ရွိ/မရွိကို တတ္ႏိုင္သမွ်

ေစာစြာ စစ္ေဆးမႈခံယူရပါမယ္။

အသည္းေရာင္အသားဝါ - ဘီ ကာကြယ္ေဆးကို ...

• အသည္းေရာင္အသားဝါဘီပိုး ရွိသူ မိခင္ ကေမြးတဲ့ ေမြးကာစကေလးေတြမွာ
ပထမအၾကိမ္ - ေမြးျပီး ၁၂နာရီအတြင္းမွာ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကာကြယ္ေဆးထိုးေပး

ရပါမယ္။ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး အျပင္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါ

ကိုယ္ခံအားပ႐ိုတင္း(Hepatitis B Immunoglobulin - HBIg) ကိုပါ ေမြးစကေန ၁၂နာရီအတြင္း ထိုးေပးဖို႕

လိုအပ္ပါတယ္။

ဒုတိယအၾကိမ္ - ၁လ မွ ၂ လသား

တတိယအၾကိမ္ - ၆လသား

ေမြးဖြားစကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၂၀၀၀ ဂရမ္(Birth Weight < 2000g) ေအာက္နည္းတဲ့ ကေလးေတြ အတြက္

ေမြးေမြးခ်င္း ၁၂နာရီအတြင္းထိုးတဲ့ ပထမဆုံးကာကြယ္ေဆးကို ထည့္သြင္းမတြက္ခ်က္ဘဲ ကေလး

၁လသားအရြယ္မွစျပီး ေနာက္ထပ္ကာကြယ္ေဆး ၃ၾကိမ္(စုစုေပါင္း ၄ၾကိမ္) ထပ္မံထိုးေပးဖို႕လိုအပ္

ပါတယ္။


ကေလးအသက္ ၉လသားေနာက္ပိုင္း(၉လကေန ၁၈လသားအရြယ္) မွာ ကေလးမွာ အသည္းေရာင္

အသားဝါ ဘီ ေရာဂါပိုးကူးစက္မႈရွိမရွိစစ္ေဆးရပါမယ္။

အဲလိုစစ္ေဆးတဲ့အခါ ေသြးထဲမွာအသည္းေရာင္ အသားဝါ ဘီ ေရာဂါပိုး(HBs Ag) မေတြ႕ရွိဘဲ၊

အသည္းေရာင္အသားဝါပိုးကာကြယ္စြမ္းအား(Anti-HBs Level) 10 mIU/ml နဲ႕အထက္ရွိတဲ့ကေလးေတြ

ဟာ ကာကြယ္မႈစြမ္းအားျပည့္ရရွိျပီးျဖစ္ပါတယ္။

ေရာဂါပိုးမေတြ႕ရွိေပမယ့္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါ ကာကြယ္စြမ္းအား 10 mIU/ml ထက္နည္းတဲ့

ကေလးေတြကိုေတာ့ ကာကြယ္ေဆး ေနာက္ထပ္ ၃ၾကိမ္ထပ္မံထိုးေပးဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။


ဒီတိုင္းလိုက္နာေဆာင္ရြက္ပါကမိခင္မွကေလးသို႕ ေရာဂါကူးစက္မႈကို ၈၅ ကေန ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ

ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္ ပါတယ္။

• အသည္းေရာင္အသားဝါဘီပိုး မရွိသူ မိခင္ ကေမြးတဲ့ ေမြးကာစကေလးေတြမွာ
ပထမအၾကိမ္ - ေမြးစကေန ၂လအတြင္း

ဒုတိယအၾကိမ္ - ၁လ မွ ၄ လသား

တတိယအၾကိမ္ - ၆လ မွ ၁ႏွစ္ခြဲ
• အသည္းေရာင္အသားဝါဘီပိုး ရွိ/မရွိ မသိသူ(မစစ္ေဆးရေသးသူ) မိခင္
ကေမြးတဲ့ ေမြးကာစကေလးေတြမွာ

အသည္းေရာင္အသားဝါဘီပိုး ရွိသူ မိခင္ကေမြးလာတဲ့ ေမြးကာစကေလးေတြမွာအတိုင္းပဲ ေမြးျပီး ၁၂နာရီ

အတြင္း အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးရပါမယ္။ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ

ေရာဂါကိုယ္ခံအားပ႐ိုတင္း(HBIg) ကိုေတာ့ထိုးေပးဖို႕မလိုအပ္ပါဘူး။


တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ မိခင္ကို အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ပိုး ရွိ/မရွိ တတ္ႏိုင္သမွ်ေစာစြာစစ္ေဆးရပါမယ္။

မိခင္မွာ ေရာဂါပိုးရွိေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရပါက ကလေလးအသက္ ၇ရက္သားထက္မေက်ာ္ေသးပါက

အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကိုယ္ခံအားပ႐ိုတင္း(HBIg)ထိုးႏွံေပးရပါမယ္။ အဲဒီေနာက္ အသည္း

ေရာင္အသားဝါ ဘီပိုး ရွိသူ မိခင္ကေမြးတဲ့ ေမြးကာစကေလးေတြမွာလိုပဲ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။

မိခင္မွာ ေရာဂါပိုး မေတြ႕ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ အသည္းေရာင္အသားဝါဘီပိုး မရွိသူ မိခင္ ကေမြးတဲ့ ေမြးကာစ

ကေလးေတြ မွာလိုပဲ ကာကြယ္ေဆး အၾကိမ္အေရအတြက္ျပည့္ေအာင္ ဆက္လက္ထိုးႏွံရပါမယ္။
• ေမြးကာစမွာ ကာကြယ္ေဆးမထိုးခဲ့ရတဲ့ ကေလး၊ လူငယ္ေတြနဲ႕ အရြယ္ေရာက္ျပီးသူေတြမွာ
ပထမအၾကိမ္ - မည္သည့္အခ်ိန္မဆို စထိုးႏိုင္ပါတယ္

ဒုတိယအၾကိမ္ - ပထမအၾကိမ္ထိုးအျပီး ၁လ မွ ၂လအၾကာ

တတိယအၾကိမ္ - ပထမအၾကိမ္ထိုးအျပီး ၄လ မွ ၆လအၾကာ
• မည္သည့္အသက္အရြယ္မွာမဆို

ဒုတိယအၾကိမ္ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ရက္နဲ႕ ပထမအၾကိမ္ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ရက္ဟာ အနည္းဆုံး

၁လျခားရပါမယ္။ တတိယအၾကိမ္ကာကြယ္ေဆးဟာ ပထမအၾကိမ္ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ရက္နဲ႕

အနည္းဆုံး ၂လ၊ ဒုတိယအၾကိမ္ကာကြယ္ေဆးနဲ႕ အနည္းဆုံး၄လ ျခားျပီးမွ ထိုးရပါမယ္။


တတိယအၾကိမ္ကာကြယ္ေဆးကို ၆လသားေအာက္ကေလးေတြမွာ မထိုးေပးသင့္ပါဘူး။ အသက္၆လ

ျပည့္ျပီးတဲ့ေနာက္မွသာ ထိုးေပးရပါမယ္။


အသက္ ၁၁ႏွစ္ ကေန ၁၅ႏွစ္ၾကားလူငယ္ေတြမွာေတာ့ ကာကြယ္ေဆး ၃ၾကိမ္ထိုးရမယ့္အစား တစ္ၾကိမ္နဲ႕

တစ္ၾကိမ္ ၄လကေန ၆လျခားျပီး စုစုေပါင္း ကာကြယ္ေဆး၂ၾကိမ္ထိုးရင္လုံေလာက္ျပီ လို႕ဆိုထားေပမယ့္

တတ္ကြၽမ္းတဲ့ ဆရာဝန္နဲ႕အရင္တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။


ေရာဂါကာကြယ္စြမ္းအား


အဲလို ကာကြယ္ေဆး ၃ၾကိမ္ထိုးျပီး ၁လကေန ၄လၾကာျပီးတဲ့အခါ အသည္းေရာင္အသားဝါဘီပိုး ကာကြယ္

ႏိုင္စြမ္းအား(Anti-HBs Level) ကို ေသြးေဖာက္စစ္ေဆးရပါမယ္။



• အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ကိုယ္ခံစြမ္းအား 10mIU/ml အထက္ရွိပါက ကာကြယ္စြမ္းအားအျပည့္အဝ

(Adequate Response) ရျပီလို႕သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲလိုလူေတြမွာ စြမ္းအားျမႇင့္ကာကြယ္ေဆး

(Booster Dose) ထပ္ထိုးစရာမလိုပါဘူး။ ပထမ၃ၾကိမ္ ထိုးတာနဲ႕တင္လုံေလာက္ပါတယ္။ အသည္းေရာင္

အသားဝါ ဘီ ကာကြယ္ေဆး ထိုးျပီးသူ ၈၅ ကေန ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ကာကြယ္စြမ္းအားျပည့္ ရရွိတတ္

ပါတယ္။




• ေရာဂါကာကြယ္စြမ္းအား 0mIU/ml နဲ႕ 10mIU/ml အတြင္းရွိတဲ့သူေတြ(Hypo-responders) ကိုေတာ့

စြမ္းအားျမႇင့္ကာကြယ္ေဆး(Booster Dose) တစ္ၾကိမ္ထပ္မံထိုးေပးရပါမယ္။




• ေရာဂါကာကြယ္စြမ္းအား စမ္းသပ္ႏိုင္တဲ့ပမာဏထက္နည္းသူမ်ား(





ေရာဂါပိုးႏွင့္ထိေတြ႕ျပီးေနာက္ကာကြယ္ျခင္း(Postexposure Prophylaxis)

အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါပိုးဟာ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံထားရသူရဲ့ ခႏၶာကိုယ္မွထြက္တဲ့အရည္မ်ား

(ေသြး၊ တံေတြး၊ သုက္ရည္ ႏွင့္ လိင္အဂၤါမွထြက္ေသာအရည္မ်ား) မွာပါဝင္ေနျပီး ေရာဂါပိုးရွိေသာေသြး

ႏွင့္ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ား(ေသြးရည္ၾကည္၊ ေသြးနီဥ စသည္တို႕) ကိုသြင္းမိျခင္း၊ ဓား၊ ေဆးထိုးအပ္ကဲ့သို႕

ခြၽန္ထက္ျပီး အေရျပားကိုျပဲရွေစႏိုင္ေသာအရာမ်ား၊ လိင္ဆက္ဆံမႈ၊ ၾကမ္းတမ္းေသာနမ္းရွုတ္မႈ၊ မုတ္ဆိတ္

ရိတ္တံ၊ သြားတိုက္တံမ်ားကိုေဝမွ်သုံးစြဲမႈတို႕မွတစ္ဆင့္ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ကေန

သေႏၶသားသို႕လည္းကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။


က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားမွာလည္း ေရာဂါပိုးရွိသူကိုထိုးထားေသာ ေဆးထိုးအပ္စူးမိတာ(Needle Prick

Injury) ၊ ခြဲစိတ္ခန္းမွာ ဓားရွမိတာ၊ လူနာမွထြက္ေသာေသြး မ်က္စိထဲဝင္တာ ကေနလည္းကူးစက္ႏိုင္

ပါတယ္။ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးရဲ့ကူးစက္ႏိုင္မႈ ဟာ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ

(HIV) ဗိုင္းရပ္စ္ ထက္ အဆ ၁၀၀ပိုမိုအားေကာင္းပါတယ္။


အကယ္၍ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ပိုးပါေသာေသြးသြင္းမိရင္ျဖစ္ေစ၊ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ပိုး

ရွိသူ အသုံးျပဳျပီးသား ေဆးထိုးအပ္၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓား အစရွိတဲ့အသုံးအေဆာင္တို႕ကိုသုံးမိခဲ့ရင္ျဖစ္ေစ၊

ေရာဂါပိုးရွိသူနဲ႕ အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံမိခဲ့ရင္ျဖစ္ေစ ေအာက္ပါအတိုင္းလိုက္နာေဆာင္ရြက္ရပါ

မယ္။


•




• ယခင္က ကာကြယ္ေဆးမထိုးခဲ့ဖူးပါက - အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကိုယ္ခံအားပ႐ိုတင္း

(HBIg) တစ္ၾကိမ္ထိုးႏွံရပါမယ္။ အဲဒီေနာက္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး(Hepatitis B

Vaccine)ကိုအၾကိမ္ျပည့္ထိုးႏွံရပါမယ္။




• ယခင္က ကာကြယ္ေဆးထိုးခဲ့ဖူးျပီး သတ္မွတ္ကိုယ္ခံစြမ္းအားပမာဏအျပည့္အဝ(Anti-HBs Ab Level

10mIU/ml & Above) ရရွိျပီးသူျဖစ္က - ဘာမွလုပ္ေဆာင္ဖို႕မလိုအပ္ပါဘူး။




• ယခင္က ကာကြယ္ေဆးတစ္ၾကိမ္ထိုးခဲ့ဖူးျပီး သတ္မွတ္ကိုယ္ခံစြမ္းအားပမာဏအျပည့္အဝမရရွိခဲ့သူ

ျဖစ္ပါက - အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကိုယ္ခံအားပ႐ိုတင္း(HBIg) တစ္ၾကိမ္ထိုးႏွံရပါမယ္။

အဲဒီေနာက္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး(Hepatitis B Vaccine)ကိုအၾကိမ္ျပည့္ ထပ္မံ

ထိုးႏွံရပါမယ္။




• ယခင္က ကာကြယ္ေဆးႏွစ္ၾကိမ္ထိုးႏွံခဲ့ဖူးျပီး သတ္မွတ္ကိုယ္ခံစြမ္းအားပမာဏ အျပည့္အဝမရရွိခဲ့သူ

ျဖစ္ပါက - အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ေရာဂါကိုယ္ခံအားပ႐ိုတင္း(HBIg) ႏွစ္ၾကိမ္ထိုးႏွံရပါမယ္။




• အကယ္၍ ယခင္ကကာကြယ္ေဆးထိုးခဲ့ဖူးျပီး ကာကြယ္စြမ္းအားပမာဏကိုမသိပါက - Anti-HBs Ab

Level ကိုထပ္မံစစ္ေဆးျပီး 10mIU/ml ထက္နည္းေနပါက HBIg တစ္ၾကိမ္နဲ႕ စြမ္းအားျမႇင့္

ကာကြယ္ေဆး(Booster Dose) ထပ္မံထိုးေပးရပါမယ္။







သတိထားသင့္တဲ့သူေတြ


ျပင္းထန္စြာဖ်ားနာေနသူေတြ၊ ဓာတ္မတည့္မႈ(Allergic Reaction) အထူးသျဖင့္ မုန္႕ဖုတ္ရာမွာသုံးတဲ့ တေစး

(Baker's Yeast) နဲ႕ဓာတ္မတည့္မႈရွိတဲ့သူေတြ၊ ပထမအၾကိမ္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီ ပိုးကာကြယ္ေဆး

ထိုးျပီးေနာက္ ျပင္းထန္တဲ့ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ပြားဖူးတဲ့သူေတြမွာ ကာကြယ္ေဆး မထိုးသင့္ပါဘူး။

တတ္ကြၽမ္းတဲ့ဆရာဝန္နဲ႕တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။

ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာကာကြယ္ႏိုင္သလဲ


အသည္းေရာင္အသားဝါေရာဂါကာကြယ္ေဆး အျပည့္အဝ တစ္ၾကိမ္ထိုးႏွံျပီးရင္ အနည္းဆုံး ၅ႏွစ္ကေန

၇ႏွစ္အထိ ေရာဂါကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႕ အရင္ကလက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းေတြ႕ရွိခ်က္

မ်ားအရ ပထမတစ္ၾကိမ္မွာ ေရာဂါကာကြယ္စြမ္းအားအျပည့္အဝ(Adequate Response) ရခဲ့ျပီးသူမ်ား

(Anti-HBs Ab 10mIU/ml & Above) မွာ ေရာဂါကာကြယ္စြမ္းအား(Anti-HBs Antibody) ဟာ ၁၂ႏွစ္ကေန

၂၅ႏွစ္အထိ ဆက္လက္ရွိေနျပီး အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ေရာဂါကာကြယ္စြမ္းအားပမာဏ

(Anti-HBs Ab Level) ဟာ တျဖည္းျဖည္း စမ္းသပ္လို႕မရတဲ့ပမာဏအထိနည္းပါးသြားေပမယ့္ ကိုယ္ခံ

စြမ္းအားစနစ္ကေတာ့ ေရာဂါပိုးေတြကို ဆက္လက္မွတ္မိသိရွိေနျပီး ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ေရာဂါပိုးေတြ

ဝင္ေရာက္လာပါက လိုအပ္တဲ့ပဋိပစၥည္းေတြကိုထုတ္ေပးဖို႕အသင့္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္

ေရာဂါကာကြယ္စြမ္းအားပမာဏထပ္မံစစ္ေဆးျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္းျပဳလုပ္ဖို႕မလိုအပ္ပါဘူး။

(Ref: Division of Viral Hepatitis, National Center for Infectious Diseases, Centers for Disease

Control and Prevention, Atlanta, GA)


က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ား ကဲ့သို႕ ေရာဂါပိုးနဲ႕ထိေတြ႕ဖို႕ အခြင့္အလမ္းမ်ားသူေတြကိုေတာ့ ပထမတစ္ၾကိမ္

ထိုးျပီး ၅ႏွစ္အၾကာမွာ စြမ္းအားျမႇင့္ကာကြယ္ေဆး(Booster Dose) တစ္ၾကိမ္ထပ္မံထိုးဖို႕ ညႊန္ၾကားထား

ပါတယ္။

ကာကြယ္ေဆး၏ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား


• ကာကြယ္ေဆးထိုးေသာေနရာတစ္ဝိုက္နာက်င္ေရာင္ရမ္းျခင္း
• ဝမ္းေလွ်ာဝမ္းပ်က္ျခင္း
• လည္ေခ်ာင္းနာျပီး တုပ္ေကြးဖ်ားကဲ့သို႕ဖ်ားနာျခင္း
• ျပင္းထန္ေသာ ဓာတ္မတည့္ျခင္း(ဒါကေတာ့ ျဖစ္ပြားမႈ အလြန္နည္းပါးပါတယ္)။



အာေရာဂ်ံ ပရမံ လာဘံ ... က်န္းမာသုခ ျပည့္ဝၾကပါေစ။





ကိုးကား




1. Viral Hepatitis. Atlanta, Georgia: Centers for Disease Control and Prevention. 2009-07-24. http://www.cdc.gov/hepatitis/index.htm. Retrieved 2009-10-22.


2. Hepatitis B vaccine. Doylestown, Pennsylvania: Hepatitis B Foundation. 2009-01-31. http://www.hepb.org/hepb/vaccine_information.htm. Retrieved 2009-10-22.


3. A comprehensive immunization strategy to eliminate transmission of hepatitis B
virus infection in the United States. Available at http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/rr/rr5416.pdf


4. Levitz; Cooper, BW; Regan, HC. Immunization with high-dose intradermal
recombinant Hepatitis B vaccine in healthcare workers who failed to respond to intramuscular vaccination. Infection control and hospital epidemiology : Journal of the Society of
Hospital Epidemiologists of America 1995;16 (2): 88–91. PMID: 7759824
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7759824


5. Hepatitis B vaccine: Paediatric immunization basics.
http://pediatrics.about.com/library/vis/bl_hepatitis_b.htm


6. Hesham M. Elgouhari, MD, Tarek I. Aburajab Tamimi, MD, William D. Carey, MD.
Hepatitis B virus infection: Understanding its epidemiology, course, and diagnosis.
Cleveland Clinic Journal of Medicine. http://www.ccjm.org/content/75/12/881.full


7. Introduction of hepatitis B vaccine into childhood immunization services.
Department of Vaccines & Biologicals, WHO, Geneva. Available at
http://www.who.int/vaccines-documents/DocsPDF01/www613.pdf


8. Recommendations on hepatitis B vaccination regimens in Hong Kong. Available at http://www.chp.gov.hk/files/pdf/hepBreg04.pdf


9. Hepatitis B and the health care worker. Atlanta, Georgia: Centers for Disease Control and Prevention. Available at http://www.cdphe.state.co.us/dc/Hepatitis/hepb/2109hcw.pdf